Kalsiyumun osteoporoz tedavisindeki yeri nedir ?

Çocukluk ve buluğ çağında kemiklerin iyi gelişmesi ve yüksek düzeyde “doruk kemik kütlesi”nin sağlanması, ileriki yaşlarda da bu kemik kütlesinin korunması için yeterince kalsiyumun alınması gereklidir. Kalsiyumun az alınması halinde doruk kemik kütlesi daha düşük seviyede olacak ve erişkin yaşta kemik zayıflaması daha kolay gelişecektir.Osteoporoz tedavisinde, bugün pek çok kişinin kendi kendine yaptığı gibi tek başına kalsiyum almak yeterli değildir. Kalsiyum gıdalarla da alınabilmektedir. D vitamini kalsiyumun barsaktan emilimi artırır. Bu nedenle kalsiyumu D vitamini ile beraber almak gereklidir. D vitamini alımının az olduğu hallerde, güneşten istifade edilmediği durumlarda, emilimi engelleyecek karaciğer, böbrek ve barsak hastalıklarının mevcudiyetinde kalsiyumun emilimi azalır.

Mutlak immobilizasyonda (uzun süre yatalak olanlarda) hızlı bir şekilde kemik kaybı olur. Bu durumda kemik yıkımı artmış, yapımı ise azalmıştır. Hareketsizliğin uzun sürdüğü dönemde kalsiyumun fazla tüketilmesi kanda kalsiyumun artmasına ve böbrek taşının oluşmasına sebep olabilir. Kalsiyum dengesi birkaç faktöre bağlıdır. Alınan kalsiyum miktarı, bağırsaktan emilim oranı ve idrar yoluyla atılan miktar bu dengeyi belirler. Alınan gıdalarda tuz ve proteinin fazla olması kalsiyum idrarla atılımını artırır. Ispanak ve buğday kepeği kalsiyumun emilimini azalttığı için kalsiyum içeren ilaçları veya gıdaları ıspanaktan ve kepekli gıdalardan ayrı öğünde almak gerekir.

Kalsiyumun alınması gereken hallerde normal dozaj günde 1000-1500 mg. dır. Yüksek dozda alındığı zaman böbrek v.s. taşı öyküsü olanlarda bu taşın büyümesine yol açabilir ve kabızlık yapabilir. En uygun kalsiyumlu gıda süttür. Ancak süt ve kalsiyum içeren preparatlar demir emilimini yarı yarıya azaltır. Bu nedenle demirli gıdaları da bu arada tüketmek gerekir, aksi halde demir eksikliği oluşabilir. Kalsiyumdan zengin bir diyetle beslenmek isteyen bir kişi mutlaka sütü veya sütlü gıdaları tüketmelidir, yoksa diğer gıdalarda yeterince kalsiyumu temin etmek çok zordur. Kalsiyum ihtiva eden bazı gıdalar ve içerdiği kalsiyum miktarı şöyledir:

Süt (200 gr.) – 240 mg Kalsiyum
Beyaz peynir (30 gr.) 131 mg Kalsiyum
Lor peyniri (30 gr.) 260 mg Kalsiyum
Kaşar peyniri 210 mg Kalsiyum
Yoğurt (200 gr.) 240 mg Kalsiyum
Dondurma (50 gr.) 74 mg Kalsiyum
Yumurta (1 adet) 28 mg Kalsiyum
Kuru baklagiller (60 gr.) 10 mg Kalsiyum
Muhallebi, sütlaç (100 gr.) 128 mg Kalsiyum
Et (90 gr. dana eti) 10 mg Kalsiyum
Ekmek (50 gr.) 10 mg Kalsiyum
Sardalya (90 gr.) 30 mg Kalsiyum
Pirinç veya bulgur (50 gr.) 15 mg Kalsiyum
Sarı yapraklı sebze (175 gr.) 228 mg Kalsiyum
Diğer sebzeler (175 gr.) 67 mg Kalsiyum
Taze meyve (200 gr.) 44 mg Kalsiyum

Kalsiyum diyetle uygun miktarda alınamıyorsa, kalsiyum ilaç halinde almak gerekir. Alınan bu kalsiyum günde iki defa olmak üzere ve öğün aralarında alınırsa en uygun emilim elde edilir. Kalsiyumun çeşitli formları vardır. En sık kullanılan preparatlar kalsiyum karbonat içerenlerdir.